Το όνειρο κάθε νεοσύστατης επιχείρησης είναι να αποδειχθεί πως είναι startup. Όχι απλώς ένα νέο εγχείρημα στον επιχειρηματικό κόσμο αλλά μια επιχείρηση που επιτυγχάνει καινοτομία και γρήγορη ανάπτυξη.

Πριν απ’ όλα όμως κάπως πρέπει να μπορέσεις να ξεκινήσεις. Να δώσεις ζωή σε αυτό που περιγράφει το επιχειρηματικό σου πλάνο, κάνοντας την ιδέα σου πραγματικότητα. Τι γίνεται όμως όταν πρέπει να ξεκινήσεις από το μηδέν; Μα τίθεται λόγος για επιχειρείν χωρίς την ύπαρξη κεφαλαίου; Όταν μπορεί να συζητά κανείς για επιχειρείν με μοναδικό δεδομένο το κεφάλαιο και καμία ιδέα, τουτέστιν καμία μικρή φλόγα να σιγοκαίει, κι αυτό να θεωρείται εφικτό, γιατί να μην μπορεί να επιτευχθεί το αντίστροφο;

Στη συζήτηση γύρω από τον καθορισμό ή μη της ύπαρξης κεφαλαίου ως του μοναδικού κριτηρίου βιωσιμότητας μιας νεοσύστατης επιχείρησης θα συναντήσεις δύο κατηγορίες ανθρώπων. Οι «έχοντες μόνο χαρτί και στυλό» υποστηρίζουν ότι δεν θα μπορέσεις εύκολα να επιβιώσεις επιχειρηματικά ξεκινώντας χωρίς κεφάλαιο. Ο «ορθολογισμός» τους στέκει ολόρθος δίπλα τους πριν από την κάθε τους πρόβλεψη και επιτάσσει αυστηρά κριτήρια περί βιωσιμότητας ή μη της υπό σύσταση επιχείρησης. Από την άλλη, υπάρχουν οι «έχοντες πάθος». Σαφώς χρησιμοποιούν κι αυτοί κομπιουτεράκι στο στήσιμο της επιχειρηματικής ιδέας. Συμβουλεύονται μελέτες, κάνουν χρήση της αυθεντίας στα οικονομικά κριτήρια, μα έρχονται να προσθέσουν στον αμέριστο συντηρητισμό της άλλης πλευράς έναν εξίσου σημαντικό παράγοντα που δεν μετριέται στις προσθαφαιρέσεις τους. Το υποκειμενικό στοιχείο. Το πάθος του άμεσα εμπλεκομένου.

Αν δεν είναι εφικτό να στραφείς για δανεισμό στο δίπολο friends-family και δεν διαθέτεις ακίνητη περιουσία για να απευθυνθείς στο τραπεζικό σύστημα, θα διαπιστώσεις ότι η δυσκολία γίνεται ακόμα μεγαλύτερη. Υπάρχουν οι οργανισμοί που χορηγούν δάνεια, υποστηρίζοντας τη νέα επιχειρηματικότητα. Με τόκο ή χωρίς, σε συνεργασία με τράπεζα ή με κάποιο ίδρυμα, οι οργανισμοί αυτοί διατείνονται στις διαφημίσεις τους ότι είναι πολέμιοι της ανεργίας και υποστηρικτές των μικρών και μεγάλων ονείρων των επίδοξων entrepreneurs, παρέχοντάς τους τα μέσα για να ξεκινήσουν. Πράγματι, πολλοί νέοι επιχειρηματίες βοηθήθηκαν μέσω μικροδανεισμού στην επέκταση των δραστηριοτήτων τους ή στην αγορά πρόσθετου εξοπλισμού. Πόσοι και ποιοι όμως βοηθήθηκαν να ξεκινήσουν μια δική τους επιχείρηση κυριολεκτικά από το μηδέν; Ποια είναι τα κριτήρια επιλογής τους σε σχέση με τους απορριφθέντες; Είναι σαφή τα κριτήρια αυτά εξαρχής;

Η απογοήτευση αυξάνεται όταν πολύ αργότερα συνειδητοποιείς ότι τις αποφάσεις για την παροχή ή μη μικροδανεισμού τις παίρνουν αποκλειστικά οι «έχοντες μόνο χαρτί και στυλό». Χωρίς να γνωρίζουν το αντικείμενο εις βάθος. Χωρίς να σου έχει δοθεί βήμα να αναλύσεις τον τρόπο με τον οποίο θα αποπληρώσεις το δάνειο. Χωρίς να έχεις καν αναλύσει τη δική σου στρατηγική πωλήσεων. Ενόψει δε της πανδημίας ανταλλάσσεις μόνο μια καλησπέρα διαδικτυακά σε μια κλήση γνωριμίας ή όταν σου ζητηθούν δικαιολογητικά. Κατά τ’ άλλα δεν υπάρχεις. Υπάρχουν μόνο οι αριθμοί. Και εντάξει εάν έχεις προτείνει ένα ουτοπικό επιχειρηματικό πλάνο. Αν π.χ. θέλεις να εισάγεις και να εμπορεύεσαι ως pet shop σαλιγκάρια από την Κίνα που έχουν τραφεί αποκλειστικά με βιολογικά χορτάρια. Εκεί ας μιλήσουν μόνο οι αριθμοί, αν και, πάλι, ένα βήμα θα μπορούσε να δοθεί σε κάποιον να αναπτύξει την ιδέα του. Τι γίνεται όμως με τις προτάσεις που αφορούν δοκιμασμένες και πετυχημένες πρακτικές και προϊόντα; Τι γίνεται αν όντως υπάρχει χώρος στην αγορά και για σένα και η ιδέα σου απορρίπτεται ως μη βιώσιμη επειδή απλώς δεν διαθέτεις κεφάλαιο;

Η απόρριψη χρηματοδότησης δεν είναι αυτή καθαυτήν καν λόγος πρόσκαιρης μελαγχολίας. Πολλές επιτυχίες χτίστηκαν πανηγυρικά πάνω σε απορρίψεις που αδίκως δόθηκαν προηγουμένως στο ίδιο ακριβώς project. Η πραγματική απογοήτευση βρίσκεται στον τρόπο που τοποθετούνται. «Δεν θα πετύχεις» στη θέση ενός απλού «Δεν εγκρίνουμε δάνειο». Που ασφαλώς είναι αναφαίρετο δικαίωμά τους και μάλιστα χωρίς αιτιολόγηση. Η απόσταση αυτών των δύο όμως είναι τεράστια. Συνειδητοποιείς ότι και το τελευταίο μέχρι πρόσφατα οχυρό, ο ιδιωτικός τομέας, έχει καταληφθεί σχεδόν ολοκληρωτικά από το πνεύμα και τη νοοτροπία των plan b και του Δημοσίου, που θέλει να κρίνει ως ανεπιτυχές οτιδήποτε ξεφεύγει από τη μιζέρια της ασφάλειας και των αντίστοιχων διαβεβαιώσεων. Με το αντίστοιχο ψαλίδισμα όποιων των φτερών φυσικά.

Αυτό που δεν γνωρίζουν οι «έχοντες μόνο χαρτί και στυλό» είναι ότι οι υπολογισμοί που κάνουν για την όποια απόφαση χρηματοδότησης αφορά υπολογισμούς για δαπάνες που οι ίδιοι θα έκαναν εάν έστηναν οι ίδιοι την αντίστοιχη επιχείρηση. Εάν οι ίδιοι έστηναν το δικό σου μαγαζί με προοπτική να το διευθύνουν οι ίδιοι με τις δικές τους εμπειρίες, σπουδές, επιχειρηματικό πνεύμα, αίσθηση του ρίσκου, επιλογές, κοσμοθεωρία και σίγουρα νοοτροπία για το επιχειρείν, τότε θα έκαναν τα συγκεκριμένα κόστη/επιλογές με βάση τα οποία έκριναν τη βιωσιμότητα της δικής σου ιδέας. Με βάση τους δικούς τους υπολογισμούς, εκείνοι ξέρουν καλύτερα από τον καθέναν εάν η συγκεκριμένη επιχείρηση θα πετύχαινε ή όχι. Αυτό όμως μόνο αν ιδρυτές της επιχείρησης ήταν οι ίδιοι.

Αυτό που διαφεύγει από την κατά τ’ άλλα συμπαθή αυτή ομάδα με το προφητικό χάρισμα, που αποφασίζει το μέλλον της επιχειρηματικής σου ιδέας χωρίς καν να σου επιτρέψει να την παρουσιάσεις, είναι πως τη συγκεκριμένη επιχείρηση δεν θα τη στήσουν εκείνοι αλλά κάποιος άλλος. Κάποιος με μια άλλη οπτική και μια άλλη πολιτική, που δεν μπήκες καν στον κόπο να ακούσεις. Κάποιος που δεν θα θελήσει να συμπεριλάβει στα μηνιαία κόστη του με το καλημέρα έναν μισθό 800-1.000 ευρώ, γιατί δεν έχει πρόσφατα μετακομίσει στην Καλλιθέα από το Manhattan και ως εκπαιδευμένος μακροχρόνια άνεργος μπορεί να επιβιώσει με 400 ευρώ τον πρώτο χρόνο, αρκεί να καταφέρει να στήσει την επιχείρησή του και να αποπληρώσει μεγάλο μέρος του δανείου του. Κάποιος που αρχίζει από το μηδέν και αξιώνει από τον πρώτο μήνα 1.000 ευρώ θα αποτύχει, το ξέρουν όλοι. Σαφώς κι αν στα ίδια μηνιαία κόστη σου προσθέσει ο ίδιος άνθρωπος προωθητικές ενέργειες 200-300 ευρώ από τον πρώτο μήνα, προσυπογράφει ακόμα περισσότερο το πόρισμα περί μη βιωσιμότητας. Σε μια εποχή που ευρηματικότητα και φαντασία, προστιθέμενες στους πολλαπλούς τρόπους δωρεάν διαφήμισης, μπορούν να γίνουν μια εκπληκτική αρχή. Ναι. Με μια φανταστική λίστα μηνιαίων εξόδων που θα φτιάξει ένας τρίτος χωρίς καν να έχεις λόγο, σαφώς και η ιδέα σου θα αποδειχθεί μη βιώσιμη, ακατάλληλη για δανεισμό. Είναι όμως κόστη/επιλογές που δεν θα έκανες εσύ.

Οι «έχοντες μόνο χαρτί και στυλό», που μεταμφιέζουν την αρνητικότητα σε «ρεαλισμό» και δυσοίωνες αριθμητικές προβλέψεις, κυκλοφορούν και στο φιλικό/οικογενειακό περιβάλλον. Και σε κάθε ένα «Δεν θα πετύχεις» μπορείς να γνέψεις χαμογελώντας ένα «Δεν με ξέρεις». Μα δεν θα καταλάβουν ούτε αυτό. Το καλύτερο είναι να τους ευχαριστήσεις για τον χρόνο τους και να συνεχίσεις τον δρόμο σου. Έχεις έναν στόχο να κυνηγήσεις και μια επιχείρηση να στήσεις. Πρωτίστως έχεις να διασφαλίσεις πως η μικρή φλόγα της δημιουργικότητάς σου θα συνεχίσει να καίει κόντρα σε κάθε τάση που έχει η ανεργία να θέλει να ευνουχίσει κάθε σου έμπνευση. Κάθε μία επόμενη μέρα που συνεχίζεις να ονειρεύεσαι το στήσιμο αυτής της δουλειάς είναι μία ακόμα νίκη. Το τέρας του βάλτου που θέλει τη μιζέρια των αριθμών να εξαφανίζει κάθε υποκειμενικό στοιχείο που είναι συστατικό μιας επιτυχίας θα νικηθεί τη μέρα που οποία θα κάνεις την έναρξη. Όσο και να αγαπάς τα μαθηματικά και τις προσθαφαιρέσεις, ξέρεις ότι δεν αρκούν μόνο αυτά. Ευτυχώς το ίδιο ήξεραν και άλλοι «έχοντες πάθος» και υπάρχουν σήμερα επιχειρήσεις όπως οι Google, Amazon, Apple, Chanel, Starbucks, Levis, Oracle, Disney, Hewlett Packard, Microsoft, Harley Davinson.

Ελευθερία Παπασάββα

https://www.facebook.com/eleftheriaart/