8ο Beyond Borders

Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου 20-27 Αυγούστου

Με καινοτομίες, νέα βραβεία και νέες πολύτιμες διεθνείς συνεργασίες καταρτίστηκε το πρόγραμμα του φετινού φεστιβάλ

Το 8ο Beyond Borders – Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου, ανανεωμένο και γεμάτο ταινίες, δράσεις και πολύτιμες συνεργασίες, ανοίγει τα πανιά του στις 20-27 Αυγούστου 2023 για την «άκρη του Αιγαίου», μετατρέποντας το πανέμορφο και ακριτικό Καστελλόριζο για 8η συνεχόμενη χρονιά σε ένα κινηματογραφικό και πολιτιστικό κέντρο διεθνούς εμβέλειας!

Μία εβδομάδα γεμάτη συναρπαστικές ταινίες από κάθε γωνιά της Γης, διαγωνιστικά τμήματα με παγκόσμιες και πανελλαδικές πρεμιέρες, κινηματογραφικά και καλλιτεχνικά εργαστήρια, masterclasses, αφιερώματα, Pitching Lab, συζητήσεις, παράλληλες εκδηλώσεις, εικαστικά, βιβλίο, μουσική, γεύση και χορό. Μία εβδομάδα όπου το Καστελλόριζο θα γίνει τόπος συνάντησης κορυφαίων επαγγελματιών της παγκόσμιας κινηματογραφικής βιομηχανίας, ανερχόμενων κινηματογραφιστών, σπουδαστών και σινεφίλ κοινού, καθώς και αφετηρία για μεγάλα κινηματογραφικά ταξίδια πέρα από τα σύνορα.

Το Beyond Borders έχει αναγνωριστεί ως ένα από τα πιο σημαντικά ποιοτικά φεστιβάλ ντοκιμαντέρ σε όλη την Ευρώπη και εστιάζει σε ταινίες τεκμηρίωσης που ασχολούνται με ιστορικά γεγονότα και προσωπικότητες, κοινωνικοπολιτικά ζητήματα, την ανάδειξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κάθε διασυνοριακό πυρήνα προβληματισμού που αντανακλά τις ανησυχίες της σύγχρονης κινηματογραφικής τέχνης. Ταχύτατα εξελισσόμενο σε διεθνώς καταξιωμένο θεσμό, έλαβε φέτος 835 συμμετοχές από 93 χώρες και συμπεριέλαβε στο πρόγραμμα προβολών του 30 παγκόσμιες, διεθνείς και πανελλαδικές πρεμιέρες. Κύριος φορέας διοργάνωσης είναι το Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών (ΙΔΙΣΜΕ), σε συνεργασία με την Ecrans des Mondes (Παρίσι), ενώ πολύτιμη είναι η συνδρομή φορέων παγκόσμιου βεληνεκούς (ZDF, ARTE, BBC, RAI TV, Movies that Matter, IDF Prague, Phoenix, Fipresci, Ecrans des Mondes κ.ά.). Το φεστιβάλ τα τελευταία 3 χρόνια τελεί υπό την αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου.

Στην 8η έκδοσή του το φεστιβάλ θα φιλοξενήσει 3 διαφορετικές σκηνές προβολών: το Επίσημο Διαγωνιστικό Τμήμα, το οποίο περιλαμβάνει 18 ταινίες τεκμηρίωσης μεσαίου και μεγάλου μήκους, και το μicro Διαγωνιστικό Τμήμα, το οποίο περιλαμβάνει 24 ταινίες τεκμηρίωσης μικρού μήκους, ενώ ως τρίτη σκηνή προβολών εκτός διαγωνιστικού προγράμματος θα υπάρχει η σκηνή του Πανοράματος, στην οποία θα φιλοξενούνται καθημερινά διαφορετικά κινηματογραφικά αφιερώματα.

Στα δύο διαγωνιστικά τμήματα απονέμονται συνολικά 11 βραβεία: Βραβείο Καλύτερου Ιστορικού, Καλύτερου Κοινωνικού και Καλύτερου Πολιτικού Ντοκιμαντέρ, όλα με τη χορηγία της ΕΡΤ, Βραβείο Καλύτερου Ελληνικού Ντοκιμαντέρ με χορηγία του ΕΚΚ, Ειδικό Βραβείο Μεσογειακής Φιλίας με χορηγία του ΕΚΟΜΕ, Ειδικό Βραβείο «Οδυσσέας» με χορηγία της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας, Βραβείο Fipresci, Βραβείο #ThisisEU Ευρωπαϊκές Αξίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα και Χρυσός, Αργυρός και Χάλκινος Φοίνικας μicro με υποστηρικτή το γερμανικό κρατικό κανάλι ZDF/Phoenix και την ΕΡΤ.

Τη φετινή κριτική επιτροπή του επίσημου διαγωνιστικού τμήματος απαρτίζουν οι: Wolfgang Bergmann (εκτ. διευθυντής ARTE Γερμανίας, πρόεδρος της επιτροπής), Εύα Στεφανή (σκηνοθέτρια, ακαδημαϊκό), Karin Jurschick (σκηνοθέτρια, ακαδημαϊκό), Σταύρος Παπαγεωργίου (σκηνοθέτης, καλλιτεχνικός διευθυντής του AEI Cyprus Film Festival) και Jordan Paterson (σκηνοθέτης, παραγωγός). Στην κριτική επιτροπή Fipresci συμμετέχουν οι κριτικοί Senem Erdine (Altyazi, Τουρκία), Davide Magnisi (CineCritica, Ιταλία) και Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος (Alpha TV, Lifo), ενώ η κριτική επιτροπή του μicro αποτελείται από τους/τις: Peter Arens (υπεύθυνο του προγράμματος Ιστορίας και Επιστήμης, ZDF Γερμανική Ραδιοτηλεόραση, πρόεδρο της επιτροπής), Pelin Esmer (σκηνοθέτρια), Marcin Malatynski (ακαδημαϊκό, παραγωγό), Αφροδίτη Καϊράκη (ακαδημαϊκό) και Πάνο Δενδραμή (σκηνοθέτη, καθηγητή Κινηματογράφου).

Στην τελετή έναρξης του φεστιβάλ θα προβληθεί το βραβευμένο ντοκιμαντέρ «Το γελαστό παιδί» του Άλαν Γκίλσελαν (Ιρλανδία, 2022), που ξετυλίγει το νήμα της αλήθειας πίσω από το γνωστό τραγούδι το οποίο γράφτηκε από τον έφηβο επαναστάτη Μπρένταν Μπίαν ως φόρος τιμής σ’ έναν άλλο θρυλικό επαναστάτη, τον Μάικλ Κόλινς, αλλά γνώρισε μια σπουδαία δεύτερη ζωή ως αριστερός ύμνος της αντίστασης στη Χούντα, μεταφρασμένο από τον ποιητή Βασίλη Ρώτα και μελοποιημένο από τον Μίκη Θεοδωράκη. Με πρωτότυπη μουσική της Ελένης Καραΐνδρου και με τη συμμετοχή προσωπικοτήτων όπως η Μαρία Φαραντούρη, ο Παντελής Βούλγαρης, ο Ροβήρος Μανθούλης και ο Παντελής Μπουκάλας, η ταινία αφηγείται τις αναπάντεχες μεταμορφώσεις ενός τραγουδιού, αλλά και την πολυτάραχη Ιστορία δύο λαών. Η βραδιά θα ολοκληρωθεί με τη συναυλία της Φωτεινής Δάρρα, για πρώτη φορά στο νησί, που μαζί με τον μουσικοσυνθέτη Γιώργο Παπαχριστούδη και τον τραγουδιστή Κώστα Τριανταφυλλίδη θα παρουσιάσουν ένα πλούσιο μουσικό ρεπερτόριο.

Διατηρώντας τους δεσμούς εξωστρέφειας και συνέργειας με παγκόσμιους πολιτιστικούς φορείς, η 8η έκδοση του φεστιβάλ θα φιλοξενήσει εκπροσώπους από ένα τιμώμενο ΜΜΕ, ένα τιμώμενο ακαδημαϊκό ίδρυμα και ένα τιμώμενο κινηματογραφικό φεστιβάλ: τιμώμενο ΜΜΕ θα είναι το μεγαλύτερο κρατικό κανάλι της Γερμανίας, το ZDF, τιμώμενο ακαδημαϊκό ίδρυμα η Σχολή Κινηματογράφου του Μονάχου, από τις μεγαλύτερες και παλαιότερες κινηματογραφικές σχολές της Ευρώπης, ενώ τιμώμενο φεστιβάλ θα είναι το Φεστιβάλ Αρχαιολογικού, Εθνογραφικού και Ιστορικού Ντοκιμαντέρ Κύπρου (AEI Cyprus Film Festival). Φέτος, επίσης, εισάγεται για πρώτη φορά ο θεσμός της τιμώμενης χώρας, που για το 2023 θα είναι ο Καναδάς.

Επιπλέον, υπό την προεδρία του γενικού γραμματέα της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου (Fipresci) Klaus Eder, θα διεξαχθεί κατά τη διάρκεια των προβολών και σε καθημερινή βάση η δράση Critics’ Corner, κατά την οποία τρία διακεκριμένα μέλη της Fipresci θα συνομιλούν με τους επαγγελματίες, αλλά και με το κοινό, για τις ταινίες που προβλήθηκαν το προηγούμενο βράδυ στα διαγωνιστικά τμήματα του φεστιβάλ.

Και επειδή ο κινηματογράφος είναι ιστορίες, μία ακόμα καινοτομία στη φετινή διοργάνωση η θεσμοθέτηση του «Beyond Storytelling», ενός κινηματογραφικού εργαστηρίου με τη συμμετοχή φοιτητών/τριών από το συνεργαζόμενο δίκτυο κινηματογραφικών σχολών, που θα επικεντρώνεται κάθε χρόνο σε έναν θεματικό πυρήνα συνυφασμένο με το Καστελλόριζο και θα «μυεί» τα μέλη του σε όλα τα στάδια της κινηματογραφικής παραγωγής, από το development έως το post production, παράγοντας μια ταινία τεκμηρίωσης μικρού μήκους. Φέτος το εργαστήριο πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ και το Πανεπιστήμιο Queen’s του Kingston (Καναδάς), υπό την καθοδήγηση του ακαδημαϊκού Uri Cohen και της σκηνοθέτριας Danae Elon.

Φυσικά, όπως και κάθε χρόνο, θα πραγματοποιηθούν επιμορφωτικά σεμινάρια (masterclasses) με κορυφαίες φυσιογνωμίες από την κινηματογραφική και τηλεοπτική βιομηχανία, όπως ο Jean Christoph Caron, επικεφαλής του τμήματος Ντοκιμαντέρ του Phoenix, που με το «The True History Behind Pop-Culture Heroes» εξερευνά τις λιγότερο γνωστές πτυχές της ιστορίας των ηρώων James Bond και Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, η καθηγήτρια Αφροδίτη Καϊράκη, που θα ασχοληθεί με τις ταινίες «Μαγική πόλη» και «Συνοικία το όνειρο» και την αναπαράσταση των προβλημάτων των προσφύγων μέσα από αυτές, και ο Giuseppe Cederna, ηθοποιός, συγγραφέας και πρωταγωνιστής της ταινίας «Mediterraneo», που θα συνδυάσει τις αναμνήσεις του από την ταινία με προσωπικά βιώματα και αναμνήσεις από το ίδιο το Καστελλόριζο, ενώ κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ θα γίνει και ειδική προβολή του «Mediterraneo». Τέλος, ο Σταύρος Παπαγεωργίου, ως καλλιτεχνικός διευθυντής του AEI Cyprus Film Festival, θα μοιραστεί με το κοινό μυστικά και ευκαιρίες για τις δυνατότητες κινηματογραφικών συμπαραγωγών στην Κύπρο.

Αναπόσπαστο τμήμα του φεστιβάλ είναι και το διήμερο Audiovisual Pitching Lab, όπου παρουσιάζονται σε προβολές 10-12 projects απ’ όλο τον κόσμο, τα οποία συζητούνται με κορυφαίους επαγγελματίες από τον χώρο της κινηματογραφικής βιομηχανίας, που συμβάλλουν έτσι καθοριστικά στη διαμόρφωση και στην υλοποίηση του μελλοντικού κινηματογραφικού γίγνεσθαι. Head Moderator είναι η Claudia Schreiner (Documentary Campus Masterschool, Γερμανία), ενώ η κριτική επιτροπή αποτελείται από προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές/τριες σχολών κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, του Μονάχου, της Πράγας και του Τελ Αβίβ.

Μέσω των παραπάνω προγραμμάτων και δράσεων το φεστιβάλ στέκεται έμπρακτα δίπλα σε νέες και νέους δημιουργούς, δίνοντάς τους την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν το κινηματογραφικό τους όραμα με την αρωγή κορυφαίων επαγγελματιών. Φέτος έδωσε ακόμα μεγαλύτερη έμφαση στη διάσταση της κατάρτισης και της εξέλιξης, δημιουργώντας ένα πρωτοποριακό Δίκτυο και συμπράττοντας με πολλές από τις σημαντικότερες κινηματογραφικές σχολές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής: Σχολή Κινηματογράφου & Τηλεόρασης Λυκούργου Σταυράκου, Τμήμα Κινηματογράφου ΑΠΘ, Lodz Film School (Πολωνία), National Academy for Theatre and Film Arts (Βουλγαρία), Faculty of Dramatic Arts in Belgrade (Σερβία), Beirut Film Institute (Λίβανο), Academy of Performing Arts, Sarajevo (Βοσνία), Faculty of Theatre and Film-UBB (Ρουμανία), Munich Film School (Γερμανία), Film Academy Baden-Württemberg GmbH (Γερμανία), Steve Tisch School of Film and Television, Πανεπιστήμιο Τελ Αβίβ (Ισραήλ) και Maltepe University Communication Faculty (Τουρκία). Η σύμπραξη αυτή περιλαμβάνει ενδεικτικά τη συμμετοχή ολοκληρωμένων ταινιών στη μicro διαγωνιστική σκηνή, μέσω της οποίας οι διακριθείσες ταινίες θα προβάλλονται στo Phoenix, ένα από τα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά τηλεοπτικά δίκτυα ντοκιμαντέρ, τη συμμετοχή στο Pitching Lab και την επιτροπή του, τη συμμετοχή στη διεθνή ομάδα σπουδαστριών/τών κινηματογράφου με στόχο την εκμάθηση των σταδίων παραγωγής (documentary studio), τη συμμετοχή στις ομάδες προγραμματισμού του φεστιβάλ κ.ά.