Το θέμα της εργασίας και της απασχόλησης είναι ιδιαίτερα κρίσιμο  για τον πληθυσμό των πρώην χρηστών που βρίσκονται στην φάση της επανένταξης, ως παράγοντας κοινωνικής δραστηριοποίησης και ένταξης. Ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες, καθώς  οι δείκτες ανεργίας συνεχώς αυξάνουν και η εργασία αποτελεί ένα πεδίο αβεβαιότητας για όλους τους πολίτες, ο παράγοντας «εργασία» και «απασχόληση» είναι πεδία όπου οι ευάλωτες ομάδες των χρηστών και πρώην χρηστών χρειάζονται ιδιαίτερη φροντίδα και υποστήριξη.

Το ΚΕΘΕΑ ΔΙΑΒΑΣΗ, πρόγραμμα εξωτερικής ημερησίας παρακολούθησης, δημιουργήθηκε το 1990 για να καλύψει την ανάγκη μιας κατηγορίας ενηλίκων χρηστών οι οποίοι , όντας σε μεγάλο βαθμό κοινωνικά ενταγμένοι, δεν ήθελαν να αποκοπούν από το περιβάλλον τους. Το 1996, αξιολογώντας ότι υπήρχε μεγάλος αριθμός εργαζομένων ατόμων που έκαναν χρήση ουσιών, δημιούργησε το Βραδινό Πρόγραμμα απεξάρτησης, που είναι το πρώτο πρόγραμμα στην Ελλάδα που ανταποκρίνεται στις ανάγκες χρηστών που εργάζονται.

Η θεραπευτική πρόταση του προγράμματος  βασίζεται στο ότι η χρήση είναι το σύμπτωμα που δείχνει ότι υπάρχει μια δυσλειτουργία στο άτομο, στην συγκεκριμένη χρονική περίοδο και η οποία είναι αναστρέψιμη, μέσα από ένα πρόγραμμα που δεν αποκόπτει τον χρήστη από την οικογένεια, το εκπαιδευτικό περιβάλλον, την εργασία και τον κοινωνικό περίγυρο. Βασική αρχή που διέπει την θεραπευτική παρέμβαση είναι η ενδυνάμωση των λειτουργικών πλευρών του ατόμου, η ενίσχυση τους με όλους τους δυνατούς τρόπους  και η παράλληλη παρέμβαση στα δυσλειτουργικά του χαρακτηριστικά.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η έμφαση που δίνει η θεραπευτική προσέγγιση στην καλλιέργεια και στην ανάπτυξη εκπαιδευτικών και επαγγελματικών δεξιοτήτων, στην εύρεση εργασίας και στην διασφάλιση παραμονής σε αυτήν, αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της θεραπευτικής πρότασης με στόχο την αλλαγή που καλείται να κάνει ένας πρώην χρήστης στη ζωή του,  δημιουργώντας μια νέα ψυχοκοινωνική, επαγγελματική και πολιτιστική ταυτότητα, διασφαλίζοντας το θετικό αποτέλεσμα της απεξάρτησης και της ισότιμης κοινωνικής ένταξης.

Οι βασικές δυσκολίες που οι πρώην χρήστες αντιμετωπίζουν στην εύρεση  εργασίας,  αφορούν στην έλλειψη βασικών γνώσεων και δεξιοτήτων ως αποτέλεσμα της διακοπής του σχολείου, στην έλλειψη επαγγελματικής εμπειρίας και στην κοινωνική προκατάληψη. Με βάση αυτούς τους παράγοντες,  το ΚΕΘΕΑ ΔΙΑΒΑΣΗ  απαντώντας σε αυτές τις  ιδιαίτερες ανάγκες,  διαμορφώνει  τους εκπαιδευτικούς στόχους που στοχεύουν στην προσωπική  ενδυνάμωση, στην αύξηση της παραγωγικότητας τους, στη υποστήριξη της ένταξης και παραμονής τους στην αγορά εργασίας, αποφεύγοντας την απομόνωση και την περιθωριοποίηση.

Η επανασύνδεση με την εκπαιδευτική διαδικασία, από την εισαγωγή στην  θεραπευτική κοινότητα, αποτελεί σημαντικό παράγοντα προσωπικής ανάπτυξηςκαι ενεργοποίησης για αλλαγή. Ο σχεδιασμός των προγραμμάτων που υλοποιούνται από το Τμήμα Εκπαίδευσης, σε όλες τις θεραπευτικές φάσεις,  στοχεύει στην βελτίωση και ανάπτυξη της εκπαιδευτικής  κατάστασης και της επαγγελματικής εξειδίκευσης, στην ομαλή ένταξη στον εργασιακό χώρο και στην ανάπτυξη των προσωπικών ενδιαφερόντων. Με αυτό τον τρόπο αξιοποιείται ο χρόνος παραμονής στο πρόγραμμα και η εκπαίδευση του μέλους δεν αντιμετωπίζεται αποσπασματικά, αλλά εντάσσεται και αυτή στη προσπάθεια για αλλαγή στάση ζωής και έχει συνέχεια, συνέπεια και δέσμευση.

Τα μέλη του προγράμματος, έχοντας ένα πλαίσιο λειτουργίας, μπορούν να ανταπεξέρχονται στις εκπαιδευτικές απαιτήσεις ενώ παράλληλα υποστηρίζονται θεραπευτικά για την αντιμετώπιση των δυσκολιών που  προκύπτουν.

Η εκπαίδευση των μελών του θεραπευτικού προγράμματος είναι πολυδιάστατη και περιλαμβάνει προγράμματα σύνδεσης με την διάφορες εκπαιδευτικές βαθμίδες,  καλλιέργεια πολιτιστικής και περιβαλλοντικής παιδείας, ομάδες επαγγελματικής κατάρτισης, δημιουργικά εργαστήρια, αθλητικές ομάδες, εκπαιδευτική και επαγγελματική συμβουλευτική και επαγγελματικό προσανατολισμό.

Η επαγγελματική κατάρτιση εξασφαλίζει στα μέλη του θεραπευτικού προγράμματος προσόντα μέσω της παροχής τεχνικών, επαγγελματικών και πρακτικών γνώσεων και της καλλιέργειας των αντίστοιχων δεξιοτήτων για την ομαλή ένταξή τους στην αγορά εργασίας και τη διασφάλιση της προσαρμογής τους στις μεταβαλλόμενες ανάγκες της παραγωγικής διαδικασίας. Η επαγγελματική κατάρτιση πραγματοποιείται σε πλήρως εξοπλισμένα εργαστήρια από επαγγελματίες επιμορφωτές. Παρέχεται θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση, ενώ παράλληλα πραγματοποιούνται επισκέψεις σε αντίστοιχους επαγγελματικούς και εικαστικούς χώρους. Επίσης η προώθηση προϊόντων των ομάδων επαγγελματικής κατάρτισης, έντυπα, αναμνηστικά, παραγωγή video κ.α,  μέσα από συνεργασίες που αναπτύσσει το πρόγραμμα με Φορείς, οργανισμούς κ.α. δίνει την δυνατότητα στα μέλη του προγράμματος να εξοικειωθούν με την διαδικασία παραγωγής και να εκπαιδευτούν στις απαιτήσεις μιας επαγγελματικής ανταπόκρισης σε πραγματική βάση, συμβάλλοντας παράλληλα στην άρση των προκαταλήψεων και στην ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινού  αναφορικά με την σημαντικότητα της ψυχικής απεξάρτησης.

Στο πλαίσιο της επαγγελματικής κατάρτισης στο Πρωινό Πρόγραμμα, που απευθύνεται σε νεαρούς ενήλικες,  λειτουργούν καθημερινά οι ομάδες φωτογραφίας, γραφιστικής, κεραμικής, οικονομικής διαχείρισης και μαγειρικής. Το επίπεδο εκπαίδευσης ισοδυναμεί με την εκπαίδευση πρώτου εξαμήνου ΙΕΚ. Μετά το πέρας της εκπαίδευσης χορηγείται βεβαίωση παρακολούθησης και οι απόφοιτοι των ομάδων, εκτός από την απόκτηση γνώσεων, διακρίνονται για το υψηλό επίπεδο αισθητικής, την φαντασία, την κριτική, αναλυτική και δημιουργική ικανότητα.

Ο επαγγελματικός προσανατολισμός, υποστηρίζει τα  μέλη του προγράμματος, μέσα από κατάλληλες διαδικασίες, test και συνεντεύξεις, να  διερευνήσουν τις ιδιαίτερες κλίσεις και δεξιότητές τους, να αποκτήσουν μια καλύτερη επίγνωση του εαυτού και στην συνέχεια με την βοήθεια της παραπάνω πληροφορίας,  να αποφασίσουν τον τομέα στον οποίο προτίθενται να αναζητήσουν  εργασία και απασχόληση όντας σε  θέση να κάνουν ρεαλιστικά επαγγελματικά πλάνα έτσι ώστε να μεγιστοποιήσουν τις ευκαιρίες για επιτυχία.

Το Club Εργασίας δημιουργήθηκε το 1999 για να υποστηρίξει τα μέλη του Προγράμματος που εργάζονται ή αναζητούν εργασία καθώς και για να έρθει σε επαφή με εργοδότες και φορείς εργασίας. Ο ρόλος του club εργασίας στο ΚΕΘΕΑ ΔΙΑΒΑΣΗ έχει ως κύριο στόχο να  προωθήσει την ισότιμη εργασιακή ένταξη των μελών του. Παράλληλα στοχεύει στην υποστήριξη στην εύρεση εργασίας και  στη διατήρηση της  και στην εργασιακή εξέλιξη.

Πιο συγκεκριμένα, υποστηρίζει τα μέλη του προγράμματος που αναζητούν εργασία (άνεργα μέλη,  απόφοιτοι, εργαζόμενοι) με κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή,  στην προετοιμασία και στην υποστήριξη τους για εύρεση   εργασίας,  στην πληροφόρηση για  θέσεις εργασίας στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα , στην ενημέρωση για εργασιακά θέματα και για Ημέρες Καριέρας και στον επαγγελματικό προσανατολισμό και συμβουλευτική, όπου κρίνεται απαραίτητο.

Επίσης συνεργάζεται με εργοδότες με στόχο την ευαισθητοποίησή τους για την ισότιμη ένταξη των μελών του προγράμματος στην αγορά εργασίας, την ενημέρωση για επιδοτούμενα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και απασχόλησης μέσω του ΟΑΕΔ και άλλων φορέων, τη δημιουργία δικτύου εργοδοτών  για την απορρόφηση μελών του προγράμματος σε θέσεις εργασίας και την εξοικονόμηση χρόνου και κόστους στην διαδικασία προσλήψεων. Τέλος, έρχεται σε επαφή  με εργασιακούς φορείς με στόχο την ευαισθητοποίηση και ενημέρωσή τους για το πρόβλημα της εξάρτησης και την αντιμετώπιση του και  τη δημιουργία δικτύου για την ενημέρωση του Προγράμματος για νέα δεδομένα της αγοράς εργασίας (ισχύουσα νομοθεσία, επιδοτήσεις και θέσεις εργασίας).

Σε όλες τις παραπάνω δράσεις, παράλληλο και κυρίαρχο ρόλο έχει  η Συμβουλευτική Υποστήριξη που  εντάσσεται σε έναν ενιαίο θεραπευτικό σχεδιασμό, αναπτύσσεται

σε συνεργασία με το Τμήμα Εκπαίδευσης, το Club Εργασίας και τις θεραπευτικές Μονάδες του προγράμματος και  αφορά στην ψυχοκοινωνική στήριξη  των μελών.

Υποστηρίζει τους εργαζόμενους πρώην χρήστες στην διαμόρφωση επαγγελματικής ταυτότητας, στην κατανόηση και ενίσχυση του επαγγελματικού τους ρόλου, στην παρακολούθηση της επαγγελματικής πορείας και στην σταθεροποίηση και εξέλιξή τους στον εργασιακό τομέα. Μεγάλη βαρύτητα δίνεται στην εξάλειψη των συμπεριφορών χρήσης στην εργασία  και στην εκπαίδευση για την απόκτηση θετικής στάσης και συμπεριφοράς στον εργασιακό χώρο.

Λόγω των σημερινών συνθηκών που έχει διαμορφώσει η οικονομική κρίση, η επεξεργασία και η διαχείριση των δυσκολιών και των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν  καθημερινά τα μέλη του προγράμματος στον εργασιακό χώρο, η διαχείριση των αρνητικών συναισθημάτων και προβλημάτων που προκύπτουν   κατά την περίοδο  ανεργίας ή  σε περίπτωση απόλυσης, ο περιορισμός των δυνατοτήτων για αλλαγή τρόπου ζωής, η έλλειψη προοπτικής για κοινωνική και εργασιακή ένταξη, η  διαχείριση καταστάσεων άγχους , αποτελούν  κυρίαρχα  ζητήματα συμβουλευτικής και θεραπευτικής αντιμετώπισης για την ενδυνάμωση των μελών στην συνέχιση της προσπάθειας για απεξάρτηση και την πρόληψη  υποτροπής.

Παρουσιάζοντας  τον τρόπο λειτουργίας του ΚΕΘΕΑ ΔΙΑΒΑΣΗ στην εκπαίδευση, κατάρτιση και υποστήριξη των μελών του στην ένταξη και παραμονή στην αγορά εργασίας, γίνεται σαφές ότι τα παραπάνω είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την ψυχική απεξάρτηση και υποστηρίζουν το δικαίωμα σε μια δεύτερη ευκαιρία.

Λίγα λόγια για το ΚΕΘΕΑ ΔΙΑΒΑΣΗ

Το Θεραπευτικό Πρόγραμμα ΚΕΘΕΑ ΔΙΑΒΑΣΗ λειτουργεί από το 1990 και είναι ένα από τα πολυφασικά προγράμματα του Κέντρου Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ). Είναι πρόγραμμα εξωτερικής παρακολούθησης (μη διαμονής) στο κέντρο της Αθήνας.

Οι υπηρεσίες του παρέχονται δωρεάν, δεν χορηγούνται φαρμακευτικές ή υποκατάστατες ουσίες και δεν υπάρχουν λίστες αναμονής. 

Απευθύνεται σε νεαρούς ενήλικες άνω των 21 ετών, εργαζόμενους, φοιτητές, άτομα που κάνουν πειραματική / περιστασιακή χρήση και στα μέλη του οικογενειακού και φιλικού περιβάλλοντός τους.

Οι χρήστες ουσιών μπορούν να απευθυνθούν για οποιαδήποτε πληροφορία στο τηλέφωνο του Συμβουλευτικού Κέντρου (Φυλής 217, Αθήνα)  210 86 26 761.

Οι γονείς και οι συγγενείς των εξαρτημένων μπορούν να απευθυνθούν για οποιαδήποτε πληροφορία στο τηλέφωνο του Κέντρου Οικογενειακής Υποστήριξης (3^ης Σεπτεμβρίου 176, Αθήνα) 210 86 12 604.

Eλένη Βοτίκα
Υπεύθυνη ΚΕΘΕΑ ΔΙΑΒΑΣΗ
Σύμβουλος Τοξικοεξάρτησης