Ταινιοθήκη της Ελλάδος

13ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας

13th Athens Avant-garde Film Festival

5-18 Δεκεμβρίου 2024

Τα βραβεία του 13ου ΦΠΚΑ

 Οι προβολές συνεχίζονται έως και την Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου

Χθες βράδυ πραγματοποιήθηκε η τελετή απονομής των βραβείων του 13ου Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας, της μεγάλης ετήσιας διοργάνωσης της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, που συνεχίζεται με επιτυχία έως την Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2024 στις δύο αίθουσες της Ταινιοθήκης (Ιερά Οδός 48, μετρό «Κεραμεικός»).

Παράλληλα, επιλεγμένα προγράμματά του παρουσιάζονται (και) online στη διεύθυνση: online.tainiothiki.gr

Τα βραβεία του Διεθνούς Διαγωνιστικού

Στο Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα του ΦΠΚΑ, που φέτος περιλάμβανε 10 ταινίες απ’ όλο τον κόσμο,

το Μεγάλο Βραβείο (Grand Jury Prize) απονεμήθηκε στο «Βιέτ και Ναμ» (Viêt and Nam) του Τρουνγκ Μιν Κουί,  «μια σπάνια ταινία, μύχια και μαγική, που σκάβει βαθιά για να φέρει στο φως μια ιστορία αγάπης, και να υφάνει το ευαίσθητο όραμα της επιθυμίας για μια καλύτερη ζωή και της ανάγκης για δικαίωση των φαντασμάτων του παρελθόντος».

Η εταιρία AUTHORWAVE προσφέρει δωρεάν υπηρεσίες post-production ύψους 10.000 ευρώ για την επόμενη ταινία του  δημιουργού, ενώ ο νικητής εξασφαλίζει αυτόματα τη διανομή μίας εβδομάδας της ταινίας του στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος.

Το «Βιέτ και Ναμ» θα προβληθεί και πάλι, την Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου στις 09.15 μ.μ.

Το Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής (Special Jury Prize) κέρδισαν εξ ημισείας  οι ταινίες «Φωτιά του ανέμου» (Fire of Wind) της Μάρτα Ματέους και «Άμεση παρέμβαση» (Direct Action) των Μπεν Ράσελ και Γκιγιόμ Καγιό.

Σύμφωνα με την κριτική επιτροπή, «μέσω μιας παράδοξης σκηνοθεσίας, η ιδιαίτερη αλληγορική φωνή της ταινίας “Φωτιά του ανέμου” εξερευνά τις ιστορίες μιας κοινότητας και μιας χώρας», ενώ «με αυστηρά καδραρίσματα και ρυθμό, η “Άμεση παρέμβαση” παρουσιάζει τους αγώνες μιας κοινότητας ενάντια στις εξουσίες – μικρές καθημερινές χειρονομίες σταδιακά μετατρέπονται σε ένα μανιφέστο αντίστασης και αλληλεγγύης». 

Τέλος, Ειδική Μνεία (Special Mention) απέσπασε το «Κυανό» (Bluish) των Λίλιθ Κράξνερ και Μιλένα Τσερνόφσκι. «Η ακριβής και χαμηλών τόνων κινηματογραφική γλώσσα της ταινίας επικοινωνεί, χωρίς προφάνειες και επεξηγήσεις, τις υποκειμενικές πραγματικότητες των χαρακτήρων – μια ταινία που πιάνει τον παλμό τού εδώ και τώρα». 

Την κριτική επιτροπή του Διεθνούς Διαγωνιστικού απάρτισαν οι: Τζάκι Ντέιβις (παραγωγός και επιμελήτρια με έδρα το Λονδίνο, η οποία εργάζεται στη διασταύρωση της τέχνης και του κινηματογράφου), Ρέα Βαλντέν (κινηματογραφίστρια, θεωρητικός κινηματογράφου, και Επίκουρη Καθηγήτρια στη Σκηνοθεσία και στο Μοντάζ στο Τμήμα Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου του Πανεπιστημίου Αθηνών) και Μαρία Κουρκούτα  (κινηματογραφίστρια, μοντέρ και παραγωγός).

Με υπνωτιστικό ερωτισμό, ο Βιετναμέζος σκηνοθέτης του «Βιέτ και Ναμ» ανασκάπτει μυθοπλαστικά τις μνήμες και την κληρονομιά ενός έθνους. Στη «Φωτιά του ανέμου», μέσα από μύθους και προφορικές παραδόσεις, αποκαλύπτονται τα ίχνη της Ιστορίας στο συλλογικό ασυνείδητο μιας κοινότητας εργατών αμπελώνων στην Πορτογαλία, ενώ η «Άμεση παρέμβαση» εκφράζει ανησυχία για την κλιματική κρίση και τον σύγχρονο καπιταλισμό. Τέλος, η αναζήτηση της επιθυμίας και της ταυτότητας διαποτίζει τη νοσταλγική περιπλάνηση των ηρωίδων της ταινίας «Κυανό».

Τα βραβεία του «Reframing Images»

Στο νέο Διαγωνιστικό Τμήμα «Reframing Images» που παρουσιάζει φέτος η Tαινιοθήκη της Ελλάδος σε συνεργασία με την ARTWORKS, το Βραβείο ARTWORKS Καλύτερης Ταινίας (ARTWORKS Best Film Award) απονεμήθηκε στην ταινία «Man Number 4» της Μιράντα Πένελ (Miranda Pennell).

«Ένας αναγεννησιακός πίνακας του ίντερνετ: Δανειζόμενη μια φωτογραφία αναρτημένη στα μέσα δικτύωσης, η δημιουργός χαρτογραφεί μια γεωγραφία προς εξερεύνηση και συνθέτει, τετράγωνο τετράγωνο, μια υπερβατική εμπειρία που ξεπερνάει τα όρια της απλής κινηματογραφικής θέασης».

Με την υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), η ARTWORKS προσφέρει στη νικήτρια το Βραβείο ARTWORKS Καλύτερης Ταινίας, ύψους 5.000 ευρώ.

Ειδική Μνεία (Special Mention) κέρδισαν δύο ταινίες:

Η πρώτη μνεία πηγαίνει στην ταινία «Notes: Remembered and Found» της Μαρίας Αναστασίου.

«Μια σκυταλοδρομία μνήμης και ένας συγκινητικός οικογενειακός διάλογος που υπερβαίνει τον γραμμικό χρόνο – με αμεσότητα και ειλικρίνεια, η ειδική μνεία πηγαίνει σε ένα κινηματογραφικό δοκίμιο με ισχυρό συναισθηματικό αποτύπωμα, που ενώνει τέσσερις φιγούρες σε μία».

Τη δεύτερη μνεία κέρδισε η ταινία «Ημερολόγιο Κλίματος» του Αλέκου Αλεξιάδη.

«Μια εικόνα με όρια, μια κοινωνική συνθήκη με σύνορα και ένας ήχος πολυεπίπεδος, σε μια ονειρική καταγραφή άλλης μιας απομόνωσης. Η ειδική μνεία πηγαίνει σε έναν δημιουργό που γοήτευσε την επιτροπή με την ευρηματική και υπομονετική ματιά του».

Το «Ημερολόγιο Κλίματος» προβάλλεται online στο ΦΠΚΑ.

Η κριτική επιτροπή του διαγωνιστικού τμήματος απαρτίστηκε από τους SNF ARTWORKS Fellows του πεδίου της Κινούμενης Εικόνας Νεριτάν Ζιντζιρία, Χριστίνα Κουτσοσπύρου και Κωστή Χαραμουντάνη.

Η Μιράντα Πένελ είναι καλλιτέχνιδα-κινηματογραφίστρια με έδρα το Λονδίνο, της οποίας το βραβευμένο έργο εξερευνά τον ιμπεριαλισμό μέσα από εικόνες του βρετανικού κρατικού αρχείου. Οι ταινίες της έχουν προβληθεί διεθνώς και έχουν εκτεθεί σε ιδρύματα όπως η Tate Britain και η Whitechapel Gallery.

Η Μαρία Αναστασίου είναι Κύπρια καλλιτέχνιδα και Υποψήφια Διδάκτορας Κινηματογράφου, της οποίας το έργο έχει παρουσιαστεί στο BFI Φεστιβάλ Κινηματογράφου Λονδίνου και στο Μουσείο Γουίτνεϊ της Νέας Υόρκης, ενώ ο Αλέκος Αλεξιάδης αναλύει τη σχέση του σινεμά με τη θεωρία και την επιστημολογία μέσω κινηματογραφικών δοκιμίων.

Το νεοσύστατο Διαγωνιστικό Τμήμα «Reframing Images» του ΦΠΚΑ στοχεύει να αναδείξει δημιουργούς που εξερευνούν νέες μορφές αφήγησης και κινηματογραφικής φόρμας ανεξαρτήτως διάρκειας ή είδους. Φέτος συμμετείχαν 26 ταινίες από 27 σκηνοθέτες και ισάριθμες χώρες.

Η απονομή βραβείων των δύο διαγωνιστικών τμημάτων του φεστιβάλ ολοκληρώθηκε με την πρώτη παρουσίαση στην Ελλάδα του νέου αυτοβιογραφικού φιλμ του Λεός Καράξ «Δεν είμαι εγώ», στο οποίο ο διακεκριμένος Γάλλος σκηνοθέτης, αγαπημένος των κριτικών και των σινεφίλ, στοχάζεται πάνω σε μια εντυπωσιακή καριέρα 40 χρόνων.

Αυτοαναφορική, αταξινόμητη, μια φιλμική αυτοπροσωπογραφία, η ταινία (διανομή: Weird Wave) σχεδιάστηκε ως μέρος μιας έκθεσης για τον Καράξ στο Kέντρο Πομπιντού, το οποίο είχε ζητήσει από τον σκηνοθέτη να απαντήσει οπτικοακουστικά στην ερώτηση: «Πού βρίσκεσαι, Λεός Καράξ;».

Την τελετή απονομής των βραβείων σκηνοθέτησε ο Σταύρος Στάγκος. Συμμετείχε η Σαβίνα Γιαννάτου η οποία μάγεψε το κοινό με την ερμηνεία της.

Η καλλιτεχνική διευθύντρια του ΦΠΚΑ και πρόεδρος της Ταινιοθήκης της Ελλάδος Μαρία Κομνηνού ευχαρίστησε όλους τους συνεργάτες και υποστηρικτές του φεστιβάλ, τις σκηνοθέτριες και τους σκηνοθέτες, διευθυντές φωτογραφίας, κριτικούς και επιμελητές που τίμησαν το 13ο ΦΠΚΑ με την παρουσία τους, ενώ έκανε ιδιαίτερη μνεία στα στρογγυλά τραπέζια της διοργάνωσης και στις σημαντικές προτάσεις που διατυπώθηκαν σε αυτά. Αναφερόμενη στο «round table» για την αποκατάσταση, μίλησε «για τη συστηματική συνεργασία ΕΚΚΟΜΕΔ-CREATIVE GREECE και Ταινιοθήκης πάνω στη χαρτογράφηση, φύλαξη, αποκατάσταση και διάδοση της ελληνικής κινηματογραφικής κληρονομιάς», αλλά και την ιδέα να γίνει στο επόμενο –το 14ο  Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας– ένα pitching για πειραματικές ταινίες – πρόταση την οποία διατύπωσε στη στρογγυλή τράπεζα για τις κατευθύνσεις της κινηματογραφικής παραγωγής στο σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο πεδίο.

Το φεστιβάλ συνεχίζεται!

Το πρόγραμμα έως και τις 18 Δεκεμβρίου περιλαμβάνει Αγγελίδη, Γκοντάρ, Ζούντε, επαναληπτικές προβολές των δύο διαγωνιστικών και μεταξύ άλλων: την ταινία «Αντίο, Λακάν» του Richard C. Ledes, παρουσία του σκηνοθέτη. Θα ακολουθήσει συζήτηση με την ψυχίατρο-αναλύτρια Χλόη Κολύρη και την πρόεδρο του ΔΣ της Ταινιοθήκης της Ελλάδος Μαρία Κομνηνού (Δευτέρα, 16/12, 07:00 μ.μ.), τη βωβή ταινία «Η γιαγιά μου» του Kote Mikaberidze (ΕΣΣΔ, 1929), μια σάτιρα της σοβιετικής γραφειοκρατίας, γεμάτη ευφάνταστα οπτικά στοιχεία, συνοδεία live μουσικής από τον συνθέτη Λόλεκ (Δευτέρα, 16/12, 09:30 μ.μ.), το τελευταίο φιλμ του πολυβραβευμένου Φιλιππινέζου σκηνοθέτη και παλιού γνώριμου του ΦΠΚΑ Λαβ Ντίαζ «Φαντοσμία», διάρκειας 245 λεπτών, που έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Βενετίας και πραγματεύεται τη βία μεταξύ των ανθρώπων σε μια απόκοσμη σωφρονιστική αποικία (Τρίτη, 17/12, 07:00 μ.μ.), τη βωβή ταινία «Επιστροφή στη λογική», ένα σουρεαλιστικό οπτικό ποίημα, η οποία αποκαταστάθηκε πρόσφατα μαζί με άλλες ταινίες του Μαν Ρέι, με μουσική επένδυση από τον σκηνοθέτη Τζιμ Τζάρμους (Τετάρτη, 18/12, 07:00 μ.μ.).

Εισιτήρια (αίθουσες): 6 ευρώ (γενική είσοδος). Πακέτα: 5 προβολές με 25 ευρώ, 10 προβολές με 35 ευρώ. Προσφορά: Φοιτητικό – Παιδικό – ΑμεΑ – Άνεργοι – Ατέλειες – Άνω των 65 ετών: 10 προβολές με 25 ευρώ.

Προσφορά: Στις απογευματινές προβολές (με ώρα έναρξης μέχρι τις 07:00 μ.μ.), οι πρώτοι 20 σπουδαστές έχουν την ευχέρεια να παρακολουθήσουν την ταινία της αρεσκείας τους με την επίδειξη της φοιτητικής τους ταυτότητας. 

Εισιτήρια (online): 3 ευρώ

Ταινιοθήκη της Ελλάδος

Ιερά Οδός 48 και Μεγάλου Αλεξάνδρου, μετρό Κεραμεικός, τηλ.: 210 3612046

Με τη χρηματοδότηση του Υπουργείου Πολιτισμού

To 13o Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου διοργανώνεται από την Ταινιοθήκη της Ελλάδος στο πλαίσιο της υλοποίησης των δράσεων του Υποέργου 1 της Πράξης: «Η κινηματογραφοφιλία στη νέα εποχή ΙΙΙ», η οποία εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Αττική 2021-2027».