Εξ αποστάσεως εκπαίδευση στην Ελλάδα.

Οι απαρχές της διαδικτυακής εκπαίδευσης και η συμβολή
του εμπνευσμένου Μηχανικού Η/Υ Γιώργου Βoρβή

Μια ιστορία του 1994

Η εξ αποστάσεως διαδικτυακή εκπαίδευση κερδίζει έδαφος στις μέρες μας με ταχύτατο ρυθμό.

Πόση… απόσταση όμως μας χωρίζει από την πρώτη της εμφάνιση;

Στην Ελλάδα αυτή η απόσταση, άρα και η εμπειρία, είναι ίσως κάπως μεγαλύτερη, αφού σε κάποια μορφή της εμφανίστηκε λίγο νωρίτερα απ’ ό,τι στο εξωτερικό, χάρη στις προσπάθειες ενός εμπνευσμένου ανθρώπου, του Μηχανολόγου Μηχανικού και Μηχανικού Η/Υ Πολυτεχνείου ΑΠΘ Γιώργου Βορβή.

Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση όμως υπάρχει και πριν από το διαδίκτυο. Το ξεκίνημά της τοποθετείται γύρω στα 1840 στην Αγγλία, όταν ο Isaac Pitman παρέδιδε μαθήματα στενογραφίας με αλληλογραφία. Κάτι που έκαναν και οι Charles Toussaint και Gustave Langenscheidt όταν αποφάσισαν να διδάξουν ξένες γλώσσες με τον ίδιο τρόπο στη Γερμανία.
Μέχρι τις μέρες μας οι σπουδές «διά αλληλογραφίας» αποτέλεσαν έναν βασικό πυλώνα της εκπαίδευσης και στη χώρα μας.

Πόσοι και πόσοι Έλληνες δεν σπούδασαν από τότε με μαθήματα διά αλληλογραφίας, όταν δεν μπορούσαν να μετακινηθούν από την επαρχία στις πόλεις ή δεν είχαν τον απαιτούμενο χρόνο για διά ζώσης εκπαίδευση; Πόσοι λογιστές, δακτυλογράφοι, γραμματείς, μέχρι και ζωγράφοι (ποιος ξεχνάει την περίφημη ABC), δεν οφείλουν την καριέρα τους σε αυτό τον τρόπο σπουδών;

Και μετά ήρθε το ραδιόφωνο και η τηλεόραση. Πάντα η εξ αποστάσεως διδασκαλία ήταν συνυφασμένη με την εξέλιξη της τεχνολογίας.
Ποιος δεν θυμάται τις ασκήσεις πρωινής γυμναστικής στο ραδιόφωνο και αργότερα στην τηλεόραση; Μια μορφή εξ αποστάσεως διδασκαλίας δεν ήταν; Όπως και η εκπαιδευτική τηλεόραση της ΕΡΤ, καθώς και τα μαθήματα ξένων γλωσσών που προσφέρονταν από τα ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά προγράμματα.
Κάτι ανάλογο δεν ήταν όμως και οι εκπομπές μαγειρικής, που συνεχίζουν μέχρι σήμερα, εκπαιδεύοντας τις νοικοκυρές και τα νέα ζευγάρια με πλήθος συνταγών;
Έχει προσφέρει κανείς περισσότερα στην εκπαίδευση από την Τζούλια Τσάιλντ, που μέσα από την εκπομπή της εκπαίδευσε όλη την Αμερική, μυώντας τη στη γαλλική κουζίνα και κάνοντας διάσημο το μπεφ μπουργκινιόν σε όλο τον κόσμο;

Ο όρος «εξ αποστάσεως εκπαίδευση» επικράτησε το 1970 και από τότε μπορούμε να παρακολουθήσουμε στη βιβλιογραφία πολλά είδη, αλλά και πολλά μοντέλα παρόμοιας εκπαίδευσης, μέχρι να φτάσουμε στη σημερινή και πλέον εξελιγμένη μορφή διαδικτυακής εκπαίδευσης.

Η χρήση των υπολογιστών και του διαδικτύου όμως στην εκπαίδευση αρχίζει να καταγράφεται ως τάση διεθνώς στην τελευταία δεκαετία του περασμένου αιώνα και μάλιστα προς το τέλος της και ειδικά στη χώρα μας συμβάλλει στην καθιέρωση της διαδικτυακής εκπαίδευσης το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ).

Πριν από όλα αυτά όμως αξίζει να σταθούμε στην πρώτη ουσιαστικά, ανάλογη προσπάθεια στη χώρα μας το 1994, στην οποία αναφερθήκαμε και στην αρχή αυτού του σημειώματος.
Όπως μας πληροφορεί σχετικό ρεπορτάζ της εποχής (του Γιώργου Βουνάτσου στα ΝΕΑ 29-01-1994), επρόκειτο για μια νέα μορφή εκπαίδευσης μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών, μοναδική για τα ελληνικά και ευρωπαϊκά δεδομένα που παρουσιάστηκε τον Ιανουάριο του 1994 στο κέντρο ενημέρωσης και επιμόρφωσης «Δήμητρα» στη Λάρισα.
Το σύστημα εκπαίδευσης παρουσίασε ο υπεύθυνος του τμήματος νέων τεχνολογιών του κέντρου κ. Γιώργος Βορβής, ο οποίος εκτός από την αρχική ιδέα ανέλαβε και το κύριο μέρος της υλοποίησής του στο πλαίσιο του κοινοτικού προγράμματος «Γιούροφορμ».

Ήταν μια μέθοδος εκπαίδευσης για όσους δεν μπορούσαν να παραστούν στην αίθουσα εκπαίδευσης. Σύμφωνα με αυτή, οποιοσδήποτε εκπαιδευόμενος που ήταν εξοικειωμένος με τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών, με τη χρήση ενός απλού μόντεμ μπορούσε ανά πάσα στιγμή να συνδεθεί με το κέντρο όσο μακριά κι αν βρισκόταν και να παρακολουθήσει στην οθόνη του υπολογιστή τα μαθήματα. Παράλληλα, είχε τη δυνατότητα να επικοινωνεί με άλλους εκπαιδευόμενους ή εκπαιδευτές, να ανταλλάσσει πληροφορίες και να απαντάει σε ερωτηματολόγια και ασκήσεις.

Το πρόγραμμα, όπως δήλωνε τότε ο κ. Βορβής, προσφερόταν σε μορφή CD και χρησιμοποιούσε τις τελευταίες δυνατότητες της τεχνολογίας «μουλτιμίντια» (Multimedia: χρήση εικόνων, ήχου, κινούμενης εικόνας - βίντεο στον υπολογιστή), που έκαναν τη διαδικασία της εκπαίδευσης πολύ ευχάριστη και πιο φιλική.

Αξίζει να σημειωθεί ότι δύο χρόνια αργότερα ο κ. Bορβής, πρωτοπορώντας και πάλι ως στέλεχος της Vodafone (Panafon τότε), παρουσίασε ένα ακόμα επαναστατικό πρόγραμμα, που αφορούσε τις δυνατότητες της τηλεϊατρικής μέσω του συστήματος GSM. Η παρουσίαση περιλάμβανε την ασύρματη μετάδοση καρδιογραφήματος από κρουαζιερόπλοιο προς το Ωνάσειο Ιατρικό Κέντρο, η οποία ολοκληρώθηκε μέσα σε 27 δευτερόλεπτα.
Επιτεύγματα που σήμερα μας φαίνονται παιχνίδι, αλλά χωρίς αυτά δεν θα είχε ανοίξει ποτέ ο δρόμος για να απολαμβάνουμε πλέον ταχύτητες και εικονική επικοινωνία, που τότε ήταν αδύνατον να φανταστούμε.

Ο κ. Βορβής σήμερα είναι επιστημονικός υπεύθυνος στην e-learning πλατφόρμα mindbooster.gr και είμαστε περήφανοι και χαρούμενοι γιατί με την εμπειρία του συνδέει την αρχή της ιστορίας της διαδικτυακής εκπαίδευσης και τα πρώτα βήματα που έγιναν στη χώρα μας πριν από 28 χρόνια και την εικονική επικοινωνία με την πιο σύγχρονη εξέλιξή της.
Στο mindbooster.gr μας ενδιαφέρει η ιστορία της εξ αποστάσεως διαδικτυακής εκπαίδευσης όχι μόνο γιατί μας διδάσκει και μας παρέχει χρήσιμες πληροφορίες, αλλά και γιατί φιλοδοξούμε να γίνουμε ένα σημαντικό μέρος της ιστορίας αυτής, παρέχοντας πρωτοποριακή εκπαίδευση και πιστοποίηση σε κάθε ιδιώτη ή εταιρία, σχεδιασμένη εξ αρχής και προσαρμοσμένη στις δικές τους ανάγκες και στόχους, καθώς επίσης στον δικό τους ρυθμό, τόπο και χρόνο!